3. Từ vùng đất hoang đến dự án du lịch sinh thái 

Tên gọi Thung Nham của Khu du lịch được bắt nguồn từ đặc điểm địa hình của nơi đây: Thung có nghĩa là thung lũng, vùng đất nằm giữa những dãy núi cao, Nham là nham thạch, núi đá. Mặt khác, Nham cũng là tên gọi của làng Hải Nham, xã Ninh Hải nơi Khu du lịch tọa lạc. Từ tên gọi Thung Nham ta đã phần nào hình dung được trước kia nơi đây từng là một thung lũng sình lầy, hoang vu và rậm rạp đến nhường nào. Thêm vào đó là vị trí nằm giữa rừng nguyên sinh Hoa Lư, địa hình núi đá vôi bị chia cắt hiểm trở khiến cho mọi nỗ lực khai hoang, mở đường, phát triển kinh tế ở nơi đây dường như là điều không thể.

Thế nhưng, vào năm 1999, có một người đàn ông đã đến vùng đất này và biến điều không thể thành có thể. Đó là ông Phạm Công Chất – giám đốc doanh nghiệp Doanh Sinh – người đã gây dựng nên khu du lịch sinh thái Thung Nham ngày nay. Khi ấy, ông Phạm Công Chất còn là chàng trai trẻ, trong một lần phiêu lưu cùng nhóm bạn vào vùng rừng núi Hoa Lư, ông phát hiện ra một vùng thung lũng rộng lớn, đất đai màu mỡ, cây cối tươi tốt. Ý tưởng gây dựng một mô hình kinh tế trang trại, chăn nuôi và trồng hoa màu phát triển nông nghiệp đã nảy ra trong đầu chàng thanh niên nhiệt huyết . Tình cờ, sau một mùa mưa lũ lớn khiến nước dâng cao, đi theo dòng chảy của hồ Tiên, ông tìm ra một khu vực bán ngập nước có vô vàn các loài chim, cò, vạc… sinh sống huyên náo cả một vùng, tạo nên khung cảnh hoang sơ kì vỹ lạ thường. Vận mệnh của Khu sinh thái Thung Nham đã thay đổi từ lúc đó. Ý thức được trọng trách cao cả mà số phận trao cho mình, con người bản lĩnh ấy đã ngay lập tức cho bảo vệ khu vực này, cấm mọi hình thức săn bắn, tác động đến các loài chim cũng như động vật hoang dã nơi đây. Nhờ vậy mà ngày nay, Thung Nham trở thành Khu sinh thái trong lành tuyệt đẹp với Vườn chim tự nhiên lớn nhất miền Bắc và cũng là ngôi nhà của khoảng 109 loài thực vật cùng 150 loài động vật các loại…

Sau hơn 20 năm hoạt động cho đến tận ngày nay, mục tiêu bảo tồn thiên nhiên luôn được ban quản lí Khu du lịch sinh thái Thung Nham đặt lên hàng đầu. Các chế tài bảo vệ được ban hành và thực hiện nghiêm ngặt nhằm hạn chế mọi tác động đến hệ sinh thái động thực vật. Tại khu vực vườn chim và rừng đặc dụng luôn có đội tuần tra bảo vệ 24/24. Nơi đây tiến hành đắp đập để dự trữ thức ăn cho chim, trồng cây cho số lượng đàn tập trung xây tổ, đồng thời đưa ra quy định nghiêm ngặt đối với khách tham quan về việc giữ gìn vệ sinh, giữ yên lặng trong khuôn viên. Bên cạnh đó, Ban quản lí cũng tích cực phối hợp cùng chính quyền địa phương để tuyên truyền tới người dân không săn bắn, bảo vệ số lượng đàn khi đàn bay đi kiếm ăn bên ngoài.