PHỦ DẦY – Hành trình về miền tâm linh của mẫu Liễu Hạnh

Tọa lạc tại xã Vụ Bản, tỉnh Ninh Bình, quần thể Phủ Dầy được xem là trung tâm thờ Mẫu lớn nhất của người Việt, nơi gắn liền với tín ngưỡng Tứ Phủ và lễ hội Phủ Dầy nổi tiếng khắp miền Bắc. Phủ Dầy đem đến cảm giác linh thiêng, rực rỡ và đầy sinh khí – đúng tinh thần “mộ đạo” của văn hóa thờ Mẫu Việt Nam.

1. Dấu ấn lịch sử – nơi lưu truyền truyền thuyết Mẫu Liễu Hạnh

Tín ngưỡng thờ Mẫu đã có hàng trăm năm trong văn hóa dân gian Việt Nam và Phủ Dầy được xem là “kinh đô” của đạo Mẫu.

Tương truyền rằng Mẫu Liễu Hạnh – một trong “Tứ bất tử” của người Việt – từng giáng sinh tại vùng Vụ Bản. Trải qua nhiều câu chuyện linh ứng, Mẫu trở thành biểu tượng của lòng từ bi, che chở và bảo hộ cho con dân.
Phủ Dầy được xây dựng để tưởng nhớ công đức Mẫu, đồng thời trở thành nơi diễn ra hệ thống lễ nghi quan trọng bậc nhất của tín ngưỡng Tứ Phủ.

Không chỉ là di tích lịch sử cấp quốc gia, Phủ Dầy còn là cái nôi của nghi lễ hầu đồng, nét văn hóa đã được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa Phi vật thể đại diện của nhân loại.

Ảnh: Internet

2. Quần thể kiến trúc lớn – tinh xảo – mang đậm bản sắc Việt

Phủ Dầy không chỉ có một công trình mà là một quần thể rộng lớn gồm:

Phủ Tiên Hương – phủ chính, linh thiêng bậc nhất
Phủ Vân Cát – gắn với truyền thuyết giáng sinh của Mẫu
Lăng Mẫu – nơi tôn thờ và tưởng niệm
Cùng hàng chục đền, phủ, miếu, chùa khác xung quanh

Mỗi công trình lại mang một dấu ấn riêng:

Mái ngói cổ đỏ thẫm, uốn cong mềm mại
Hệ thống cột đá – cột gỗ chạm trổ hoa văn cầu kỳ
Nghi môn ba tầng, lầu chuông – lầu trống uy nghi
Sân gạch rộng, những bức tường rêu phong phủ lớp thời gian

Đi sâu vào trong, bạn sẽ thấy không gian rực rỡ sắc màu của hoa, trướng, y phục, đồ thờ – nét đặc trưng mạnh mẽ nhất của đạo Mẫu, vừa huyền bí vừa đầy “năng lượng sống”.

3. Lễ hội Phủ Giầy – Một trong những lễ hội lớn nhất miền Bắc

Mỗi dịp tháng 3 âm lịch, Phủ Dầy đón hàng vạn du khách thập phương.
Đây là một trong những lễ hội lâu đời nhất còn được duy trì đến hiện nay, với rất nhiều nghi lễ truyền thống:

Rước Thỉnh Kinh
Rước Mẫu qua các phủ, lăng
Hầu đồng – nghi lễ đặc sắc nhất, đầy màu sắc và âm nhạc
Các hoạt động dân gian: múa hát văn, cầu tài – cầu lộc – cầu bình an

Không gian lễ hội hòa quyện giữa tiếng trống phách, tiếng hát văn ngân dài và dòng người thành kính. Với nhiều người, đến Phủ Dầy mùa lễ hội không chỉ là du lịch, mà là “đi trẩy hội” đúng nghĩa – hòa mình vào đời sống văn hóa của người Việt xưa.

Ảnh: Internet

Dù bạn đi vào dịp lễ hội hay ngày thường, Phủ Dầy đều mang lại nhiều cảm xúc đặc biệt.
Ảnh: Internet

4. Trải nghiệm tại Phủ Dầy – vừa linh thiêng vừa rực rỡ

Đi lễ Mẫu – cầu tài lộc và bình an. Người ta đến Phủ Dầy thường để:

Cầu bình an cho gia đình
Cầu duyên, cầu con
Cầu may mắn, tài lộc
Xin lộc Mẫu đầu năm

Không khí nghi ngút hương trầm nhưng không nặng nề, mà ấm áp, gần gũi – đúng chất tín ngưỡng bản địa.

Chiêm ngưỡng kiến trúc cổ và đồ thờ tinh xảo: Đền – phủ – lăng đều được chăm chút tỉ mỉ. Ban thờ, long ngai, bát hương, đồ tế khí,… đều toát lên vẻ trang nghiêm.

Hầu đồng – nét văn hóa độc đáo

Nếu may mắn đến đúng thời điểm có nghi lễ hầu đồng, bạn sẽ được chứng kiến một trong những diễn xướng tâm linh đẹp nhất Việt Nam: Trang phục rực rỡ, âm nhạc huyền ảo, từng giá đồng uyển chuyển như tái hiện lịch sử, truyền thuyết và các vị Thánh.

5. Gợi ý hành trình kết hợp gần Thung Nham

Sau khi tham quan Phủ Dầy (Nam Định cũ), bạn có thể dễ dàng nối cung đường về Ninh Bình – chỉ khoảng 36km (40–50 phút di chuyển) – để ghé thăm Khu du lịch sinh thái Thung Nham.

Nếu Phủ Dầy mang đến “năng lượng linh thiêng – rực rỡ”, thì Thung Nham lại đem đến:

Không gian sinh thái xanh mướt
Vườn chim tự nhiên lớn nhất miền Bắc
Hệ thống hang động kỳ thú: Động Tiên Cá, Hang Bụt, Động Vái Giời
Không khí yên bình thích hợp nghỉ dưỡng cuối tuần cùng thưởng thức ẩm thực địa phương phong phú

Một hành trình văn hóa – thiên nhiên hoàn hảo: Sáng đi lễ Phủ Dầy – chiều khám phá Thung Nham, trọn vẹn cả tâm linh lẫn trải nghiệm.